“İnsan dört ayağı üzerinde sürünmekten kurtulduğu zaman, doğa, ona baston olsun diye ideali armağan etmiştir!”(1), der Gorki bir yazısında. Gerçekten de hayvanların idealleri yoktur, olamaz da. Biyolojik gereksinimlerinden doğan içgüdüler, tüm yaşamsal etkinlikleri bakımından hayvanlar […]
İmgenin ideolojik, estetik ve bilgisel kapsamı, kendisinde dile getirilen yaşam hakikatinin gücüne ve düzeyine bağlıdır. Bilindiği gibi sanat yapıtlarında bu hakikat, somut olguların ve olayların gerçeğe-benzerliğinden (vraisemblance) kaynaklanmaz. Sanat apayrı bir yasayla yönetilir. Bakarsınız sanatçı, […]
1. Üslup ve doğa Üslup ve doğayı birbirine mutlak karşıtlıklar gibi ele almak, saçmalıktan başka bir şey değildir kuşkusuz. Doğa, kendisiyle ilgili kopyalarda hep stilize biçimde kendini açığa vurur. Yapaylık, sanat için elbet doğal bir […]
İnsanların dünyayla olan estetik ilintisi, ta başından, bağımsız bir zihinsel etkinlik biçimi değildir. Bu ilinti, toplumsal praksis’in ve toplumsal bilincin, uzun yıllar gelişmesi ve yetkinleşmesi süreci içinde oluşmuştur. Bu ilinti, kökeni bakımından, tam anlamıyla, insanın […]
İlk önce, estetik-olanın özünün bir çözümlemesiyle işe başlayacağız ve burada, güzel-olan ile çirkin-olanın, yüce-olan ile bayağı-olanın trajik-olan ile komik-olanın birliğini göstermek için çeşitli yollara, örneklere başvuracağız Daha sonra, kendi genel özüne has bir yansıma olarak […]
YABANCILAŞTIRMANIN POLİTİK KURAMI 1. Politik Tiyatro Günümüzde politik bir karakter kazandığını gördüğümüz tiyatro, eskiden de politik nitelikten yoksun değildi. Egemen sınıfların işine geldiği gibi dünyaya bakmasını seyircilere öğreten kurumlardı bunlar. Egemen sınıflar kendi aralarında uzlaşamadığından, […]
Bu yazıda kimi tiyatroların(1) sahnedeki olayları seyircilere yabancılaştırmak için uyguladığı yeni bir oyun tekniğini anlatmaya çalışacağım. Yabancılaştırma efektlerine dayanan bu teknik, seyircilerin, oyunlaştırılan olaylara araştırıp inceleyen ve eleştiren bir tutumla yaklaşmalarını sağlamayı amaçlıyor ve bu […]
Moskova Sanat Tiyatrosu’nun iki yüzü var: Doğalcı (Naturalist) Tiyatro ve Halet-i Ruhiye Tiyatrosu. Moskova Sanat Tiyatrosu’nun doğalcılığı Meiningen oyuncularından devşirilmiş bir doğalcılıktır: Temel prensibi doğayı temsilde doğruluk. Sahnedeki herşey olabildiğince gerçek olmalı – tavanlar, kornişler, […]
Yönetmenlik Üzerine Tartışma K.S. STANISLAVSKY: …Yeni yönetmenler yaratmamız gerektiğini söylememe rağmen bu sorunu hâlâ çözebilmiş değilim. Deneyimlerim bana yönetmenlerin yaratılamayacağını söylüyor. -Yönetmen doğar. Sözgelimi Ivan Ivanovich’i alıp, ondan bir yönetmen ortaya çıkarmak pek mümkün değildir […]
1840’larda Marks ve Engels, ‘hakiki’ sosyalizm olarak tanımlanan entelektüel bir akıma, karşı en başarılı polemiklerinden birisini başlatıyorlardı. “Hakiki” sosyalistler -diye yazıyorlardı Alman İdeolojisi’nde- sorunu, belirli bir sınıfın ya da belirli bir zamanın gereksinmeleri sorunu olarak […]
Giriş Türkçede Prensip – Disiplin Aydın genç kuşağımız bir çıkmazın uçurumuna düşürülmüştür. Her Türk’ün açıkça anlayacağı sözcükler kullanıldığında, gençlerin, ağızlarının tadı kaçırılmışca ekşidiğini görüyorsunuz. Öteyandan, uyduruk yazı diline başvursanız, her saat başı hangi gelişigüzel uyduru […]
Yaratıcılığıyla Sovyet Rus edebiyatını başlattığı kabul edilen, sosyalist gerçekçilik akımının kurucusu sayılan Maksim Gorki, yapıtlarını iki çağın (19.Yüzyıl-20.Yüzyıl) kesiştiği noktada verdi. Marangoz bir babanın ve köylü kökenli bir ananın çocuğu olarak dünyaya gelen Maksim Gorki’nin, […]
Bu çocuk müzikali, Çankaya Belediyesi’nin açtığı “I. Çocuk Tiyatro Oyunu Yazma Yarışması”nda “Övgüye Değer Ödülü”nü almıştır. Seçici Kurul Üyeleri M. Doğan Taşdelen : Çankaya Belediye Başkanı M. Celal Kızıldağ : Çankaya Tiyatrosu Oyun Yönetmeni Ümit […]
1885 Budapeşte doğumlu Lukács’ın ilginç bir hayatı vardır. 1910 yılında hocası Simmel’in etkisiyle benimsediği öznel idealizm, yerini 4-5 yıl sonra -Lukács’ın aradığını Hegel’de bulacağı umuduyla sarıldığı- nesnel idealizme bırakmıştır. 1917’de Berlin’den Budapeşte’ye dönen ve döndükten […]
Boğdan’daki Silişteni’de 26Ekim1973’de doğan ve Ukrayna’da kendi malikanesi olan Dimitrovka’da 21 Ağustos 1723’te ölen Romanya’lı Doğubilimci Dimitri Kantemir,doğumunun üç yüzüncü; ölümünün iki yüz ellinci yılı olması nedeniyle 1973’te iki kez anıldı. Bir yüzyıldan uzun süre […]
@halksahnesi.org