Tiyatro ve sinema oyuncusunun önüne çıkan ana sorun homojen, canlı, etkili bir karakter yaratmaktır. Oyuncular daha işin başında bu karakteri anlamaya ve onunla özdeşleşmeye çalışmak zorundadırlar. Bunun için ister tiyatro provalarında ister filmin hazırlık denen […]
Tarihsel maddecilik açısından ele alındığında, Şeyh Bedreddin ayaklanmasının dinsel-ideolojik niteliği sınıf savaşımının özgül biçimlerinden biri olarak yorumlanmalıdır. Belli bir tarihsel dönemdeki ekonomik ve toplumsal koşulların doğal sonucudur bu (1). Anadolu, hatta tüm İslâm tarihi boyunca, […]
İlk tiyatroyu nerde, ne zaman gördüm? Karagöz de tiyatrodan sayılırsa, İstanbul’da gördüm, sünnet düğünümde sekiz yaşımda. Belki daha önce mahalle kahvesinde Ramazan gecelerinden bir gece seyretmişimdir Karagöz’ü, ama aklımda kalmamış. Meddah’ı da ilkönce sünnet düğünümde […]
Tiyatro ile sinema arasındaki etkileşime, sinemanın tiyatro kültürünü tüm yönleriyle benimsemek zorunda olduğuna ve tiyatro ile sinemada oyuncu sorununa ilişkin anlaşmazlığın çözümü, bu tartışmalarda çıkış noktası alman görüş açısının, yani sinema sanatının tiyatronun gelişim momentlerinden […]
Sahnede canlandırılan bir karakterdeki birliğin zorunluğu ve anlamı hakkında söylenenlerin tümü sinema oyuncusunun başlıca görevleri için de geçerlidir. Hatta tiyatro oyuncusuna oranla sinema oyuncusu için bir karaktere biçim kazandırmanın ve bunun sonucunda karakterin birliğini sağlamanın […]
Düşsel hayvanlar üzerine yazılmış kitaplar, içerdikleri düşlem payı ne olursa olsun, gerçeğin (sırtının belki, ama yüzünün de) çoğaltmalarıdır bir bakıma. Tarihöncesi, ya da insan öncesi zamanın boyutlarını yaklaşık olarak saptıyor bilginler. Ama bu zamanı yoğun […]
Biz Meksikalılar bayramlara ve düğün derneklere katılmaya bayılırız. İnsanları bir araya getiren toplulukları -zamanın akışını unutturacak herhangi bir olayı, insanlarımızı ve geçmişi anmak için düzenlenen tören ve şölenleri- hiç kaçırmayız. Tören ve şölensever bir halkız; […]
Bu yazıda, bedevîlik-barbarlık ve uygarlığın gelişmesi konusunda İbn Haldun’un, Engels’in ve Kıvılcımlı’nın bazı ana görüşlerine kısaca değinmek istiyorum. İbn Haldun 1332 ve 1406 yılları arasında yaşadı. İspanyol istilâsı karşısında Endülüs’ten Tunus’a göçmüş köklü bir ailenin […]
SAHNE MÜZİĞİ Alman burjuvazisinin klasik oyunu seyrek kullanır müziği, imparatorluk döneminin doğalcılığında ise hemen hiç müzikten yararlanılmaz, Weimar Cumhuriyeti’nin dışavurumculuğunda ise ancak arada bir müziğe el atıldığı görülür. Sahne müziğinin dramaturjik işlevi, Egmont’ta, Orlean’ın Genç […]
FİLOZOF: Özdeşleyimin özel olanı alışılmış kılması gibi, yabancılaştırma da alışılmışı özele dönüştürür. Çok basit süreçler bile, tümüyle özel süreçler olarak gösterildiklerinde yitirirler sıkıcı bayağılıklarını. Seyirci, kendine tarihte bir sığınak aramak için güncellikten kaçmayı bırakır: tarih […]
Bu yazımda, yabancılaştırma efektinin eski Çin tiyatrosundaki uygulanışına kısaca değineceğim. Y-efekti, en son, bir epik tiyatronun kurulması için Almanya’da sürdürülen denemelerde Aristoteles’çi olmayan, yani özdeşleşme temeline dayanmayan sahne yapıtlarına uygulanmış bulunuyor. Söz konusu denemelerin amacı, […]
‘Rus Tiyatrosu’nda Mystery Oyunu’ – Benois ‘Sanat Üzerine Mektuplar’ından birine bu başlığı koymuş, Benois’nın Alexei Remizov’un oyunlarından birinin Ortaçağ gösterisi geleneğine dayanan bir yorumu hakkında birşeyler yazdığı zannedilebilir; ya da Scriabin düşlerinden birini gerçekleştirmiştir ve […]
“Ülkemizde sanatsal yaşamın bugünkü gelişmesi içinde yeni bir olguyla karşılaşıyoruz: ‘Kastelli Kültür ve Sanat Vakfı’nın kurulmasıyla birlikte artık bankerliğin de sanatsal yaşam içinde yerini alması.’ ” Nitekim, kısa bir süre içinde, “Kastelli Kültür ve Sanat […]
GENÇ RESSAMLARA ÇAĞRI * Birkaç sergiyi dolaşırken sefil durumunuza katlanabilmek için çabaladım durdum, şunlar geçti aklımdan: buradakilerin tümü yok olup gitse kimsenin kılı kıpırdamaz, üstelik herkes dönüp bir de tekme atar onlara. Ama birden bu […]
Bent Hagested’in Eugenio Barba’yla yaptığı bir röportaj. HAGESTED: Bize kısaca yaşamınızdan söz eder misiniz? BARBA: Onyedi yaşında İtalya’da olgunluk sınavını verdikten sonra İskandinavya’ya gittim. Norveç’te bir konserve fabrikasında iş buldum ve orada bir yıl kaldım. […]
@halksahnesi.org