Türkiye’de ideolojiler alanına ilişkin tartışmalara damgasını vuran “resmi ideoloji eleştirisi” bu çalışmanın konusunu oluşturuyor. 1980 sonrası dönemde özellikle akademik ve akademi dışı entelektüel camiada ideoloji başlığı büyük ölçüde resmi ideoloji tartışmasına sıkıştırılarak ele alındı. Bu […]
“Nihil humanum a me alienum pute”(1) “Ein Gespenst geht um in Europa – das Gespenst des Kommunismus”(2). Komünist Manifesto’(3) nun ünlü ilk cümlesindeki ‘hayalet’ mecazi, edebiyat metinleri yazmayan, hatta edebiyat metinleri üzerine bile yazmayan bir […]
Moğollar, Pervane döneminde Anadolu’yu mali açıdan sömürgeleştirirler. Anadolu’nun her yerinde Moğol askeri üsleri bulunur. Selçuklu ordusu önemini yitirir. Moğollar’ın askeri gücünün yanında, mali işler için vezir unvanlı yetkili bir temsilcileri Anadolu’da bulunur. Moğol Hakanı Hulâğu’nun […]
Eksen çok daha önce, 15 Temmuz darbesi ile birlikte kaymıştır zaten. Şimdi yaşanansa tam bir zemin kaymasıdır. Eksen kayması bir-iki küçük dokunuşla düzeltilebilir ama zemin kaymasında o zemin değiştirilmedikçe ayakta duramaz ve sorunu da çözemezsiniz. […]
Soğuk Savaş sonrasında Amerikan askerî harcamaları dünyanın en büyük askerî bütçelerine sahip altı ülkenin (Rusya, Japonya, Fransa, İngiltere, Almanya Çin) toplamına eşit hatta 1996 yılı itibariyle üzerinde bulunuyordu. The Military Balance’ın 1997/1998 tarihli hesaplamalarına göre […]
Türklerin Anadolu’ya akınları 1029’da Ermeni-Bizans sınırlarına yapıldı. 1043’te ise Selçuklular’dan kaçan Türkmenler Dicle nehrinin çıktığı bölgeye geldiler. Bu akıncıların bir kısmı yok edildi, ama bunlardan bir grup Bizans sınırlarını zorladı ve Bizans valisi Likhoudes’i tutsak […]
Balkan Savaşları; dönem aydını, yöneticiler ve halk için vatan kaybetmenin acısını en derinden hissettiren savaş oldu. Savaş sonundaki kayıplar, halk ve aydınlar üzerinde farklı açılardan tesir ettiği gibi derin izler de bıraktı. Osmanlı-Türk aydın ve […]
Marx’ın insan ve toplum kavrayışı, ondokuzuncu yüzyılın Batılı toplumlarında, hem kapitalist modernleşmenin ulaştığı aşamanın insan karşıtı özelliğini ifşa etmede, hem de sömürünün ortadan kaldırıldığı sınıfsız bir toplumun nasıl kurulabileceğiyle ilgili ortaya koyduğu bilimsel düşüncelerle evrensel […]
Yusuf Avcı’nın çalışmasına ilişkin olarak Yiğit Tuncay’ın notu:Okuyacağınız Yusuf Avcı’nın bu çalışmasında yapılan bir vurgu var; “Marx’ın çelişkili devlet analizleri ve Marx’ın bir devlet teorisinin olmayışı”. İlk başta şunu söylemek gerekiyor ki, “çelişki” denilen şey […]
Rönesans, Fransızca “Renaissance”, İtalyanca “Rinascita” kelimelerinden türemiş “Yeniden Doğuş” anlamında kullanılmakta olan bir sözcüktür. Rönesans, Avrupa tarihinde 14. yüzyılın sonuyla 15. ve 16. yüzyılları kapsayan ve en belirgin özelliği Eski Yunan ve Roma kültürünün canlandırılması […]
XIX. Yüzyılın başında Napolyon, metafiziği reddederek kültürel çalışmaları antropolojik ve psikolojik temellere dayandırmayı hedefleyen düşünce okulunun mensuplarını “ideojojistler” (ideologlar) olarak yaftalamıştı. “İdeologlar Okulu”nun kurucusu Destutt de Tracy ise “ideoloji”yi olumlu anlamda, “düşünce bilimi” olarak tanımlıyordu. […]
“Tarihi olaylar yalnızca gerçekleştikleri zaman ve mekânın bütün bağlamı içinde anlaşılabilirler. Ancak tarihçi olayların başlangıcının izini sürmeye başladığında bu uyarılar neredeyse her zaman unutulur. Burnuna gelen yenilik kokusuyla tarihçi geçmişe dalar, olayları kendi bağlamlarından uzaklaştırır, […]
“Sonlu şeylerin doğası öyledir ki, kendi varlıklarının özü yokolmanın tohumlarını içerir: onların doğum saatleri aynı zamanda ölüm saatleridir de.” G. W. F. Hegel (1) Karl Polanyi, magnum opus’u olan Büyük Dönüşüm’ü bitirirken, “Batılı insanın bilincini […]
16 Mart Katliamı’ndan on yıl sonra, ölenlerin dönem arkadaşları olan bir grup genç avukat delillerinin çoğu karartılmış bu dava dosyasını yeniden açmış ve ortaya çıkan yeni tanıklar, kanıtlar ve faillerle birlikte dava, Türkiye’nin ilk ve […]
Bugün, sadece Türkiye için değil, tüm dünya ülkeleri ve insanları için postmodernizm, tıpkı Levi’s 501 gibi, kaçınılmaz bir olgu durumundadır, insanlar, nasıl, bir akım, bir moda uğruna, kendi anatomilerine, fiziki yapılarına bakmadan, bakmayı akıl bile […]
@halksahnesi.org