Halk tiyatrosu kavramı ülkemizde üzerinde çok tartışılmış olan kavramlardan biridir. Bu tartışmalarda ortaya konan düşünceler pek çok bakımdan farklı olmalarına rağmen, aralarında bazı ortak noktalar bulunduğu da gözlenmektedir. Bu tartışmalarda öncelikle üzerinde durulan konu, halk […]
Yabancılaştırma Üstüne Düşünceler Francis Bacon’ın Tavuğu İngiltere, yıl 1626. Verulam baronu, Saint Albans viskontu, bir zamanın başyargıcı , İngiliz krallık sarayı avukatı ve saray mühürdarı olup kral Jacob I. tarafından rüşvet aldığı gerekçesiyle saraydan uzaklaştırılan […]
3. Önemli olan, öğrenilecek şeyin eğlendirici biçimde seyirci önüne çıkarılması değildir yalnız. Olabildiğince yüksek ücret karşılığı başkalarına satmak için bilgilerin edinildiği ve yüksek ücretin bile onu ödeyenleri sömürüden alıkoymadığı bir zamanda öğrenmeyle eğlenme arasındaki çelişkinin […]
Önsöz Bu yazıda birkaç onyıldır pratikte geliştirilen bir tiyatrodan yola koyularak nasıl bir estetiğin yaratılabileceği araştırılacaktır. Kimi kuramsal incelemelerde, eleştirilerde ve bu yazı sahibinin kendi oyunlarıyla ilgili notlar biçiminde kaleme aldığı teknik açıklamalarda estetik konusu […]
“Bugünün tiyatro mimarları ışık ve mekân için geniş bir yelpaze yaratmayı amaç edinmelidir. Bir yönetmenini akla gelebilecek tüm hayallerine yanıt verebilecek denli nesnel ve uyumlu, mekân açısından bile insan aklını değiştirip yenileyecek nitelikte esnek bir […]
“Sahne, oyun değil anlatım olmalı” (Walter Hasenchlever: Das Theater von morgen, 1916). Üslupçu tiyatro hareketi “edebiyattan, yazardan uzağa” çözümünü benimsemeyi sürdürürken, dışavurumcu tiyatro, dil ve dramaturji açısından (1900’lerde ortaya çıkmış bütün sanatsal gelişmelere karşıt konumda […]
“Karoserisini, içine çektiği havanın etkisiyle patlayacakmış görüntüsü veren yılan benzeri boruların süslediği bir yarış arabası,… Samothrakeli Nike’den daha güzeldir.”(Filippo Tommaso Marinetti: Fütürizm Bildirgesi (1909). Fütürist akım, Filippo Tommaso Marinetti’nin (1876-1944), Paris’te 20 Ocak 1909 tarihinde […]
Shakespeare’in, belki “Hamlet” dışında, hiçbir oyunu “Venedik Taciri” kadar birbirine karşıt, çelişik açılardan yorumlanmamıştır. Oyun, Shakespeare’in diğer oyunlarına kıyasla daha yüce ya da daha derin olduğundan değildir bu. “Hain” rolünü bir Yahudinin oynaması, bu “hain”in […]
Kafkas Tebeşir Dairesi’ne Prolog Prologda, iki Grusinyalı kolhoz, her ikisinin de üzerinde hak iddia ettiği bir vadinin sahibinin kim olacağını belirlerler. Vadi onu en iyi idare edene gider: onu meyve verebilsin diye sulayanlara. İki kolhoz […]
“Edebi boş kafaların dünyayı düzeltme kuramlarına karşı. Yazı ve resimde dadacılıktan yana…” (Dadacılık Bildirgesi, 1918) Hugo Ball, 5 Şubat 1916’da Zürih’de “Cabaret Voltaire” adını verdiği sanatçılar lokalini açtı. Bu, Dada’nın kamuya açık en önemli kurumunun […]
Orhan Kemal adı (1914-1970) yalnız kendi ülkesinde değil, ülke sınırlarının çok ötesinde de tanınmaktadır. Orhan Kemal Sovyetler’de de çok iyi tanınan bir yazardır. Bu Türk yazarının ilk seçme öyküleri, Moskova’da 20 yıl önce yayınlanmıştır.(1) Onun […]
5O’li yılların ortalarında Türk edebiyatında, moderniz-min estetik ilkelerini benimseyen ve Batılı öznel idealist felsefi yaklaşımların etkisi altında bulunan bir grup sanatçı ortaya çıkmıştır. Avrupa sanatı açısından genel bir nitelik haline gelen deneme merakı ve yeni […]
Batı tiyatrosunun bu gelişimi çok kısa bir geçmişi olan Türk tiyatrosunu nasıl etkiliyor? 60’lı yıllarda politik tiyatroya duyulan ilgiyle birlikte tiyatro dünyamıza giren B. Brecht’in tiyatromuza etkisi nedir? Brecht’in oyunları ülkemizde nasıl sahnelenip oynanmıştır? Yabancılaştırma […]
Birkaç yıldır, geleceğe yönelik felaket ya da kurtuluş kehanetlerinin yerini çeşitli şeylerin sonunun geldiğine dair görüşlerin aldığı tersyüz olmuş bir mileneryanizm göze çarpmakta (ideoloji, sanat, ya da toplumsal sınıfın sonu; Leninizm, sosyal demokrasi veya refah […]
Thomas E. Carol’a Milano, 15 Mayıs 1982 Bir Talep Bir gevşeme, vazgeçme dönemindeyiz. Zamanın renginden söz ediyorum. Sanatlarda ve diğer alanlarda denemeleri, deneyleri durdurmak için, dört bir taraftan sıkıştırılıyoruz. Gerçekçilik akımlarını yücelten ve yeni bir […]
@halksahnesi.org