Nâzım Hikmet’in eserinde geleneksel Türk kültürünün, özellikle de halk ve divan edebiyatlarının etkilerini araştıran, çağdaş bir marksist şairin ulusal kaynaklardan ne ölçüde yararlanabileceğini irdelemeye çalışan ayrıntılı incelemenin bir bölümünü Rubailer’e ayırmayı uygun buldum. Hem Nâzım […]
Grundrisse’de Karl Marx’ın bir kurt adam olarak kapitalist tarifi, bu yaratığın etkinliklerine yönelik hararetli bir onaya dönüşür. Marx, kapitalisti sürekli olarak “canlı emek”in yerine “ölü emek” (yani insanların yerine makineleri) geçirmeye iten “kurt adam açlığı”nın, […]
Türk muhafazakârlığı, Cumhuriyet’in erken döneminde Ahmet Ağaoğlu, Hilmi Ziya Ülken, Mustafa Şekip Tunç, Yahya Kemâl, Ahmet Hamdi Tanpınar, İsmail Hakkı Baltacıoğlu ve Peyami Safa gibi isimlerin yazıları ve eleştirileri ile ortaya çıkmıştır. 1930’ların ilk yarısında […]
“Her şeyi göz önüne alacak olursak, öyle görünüyor ki Ütopya bize, herhangi birimizin yalnızca on beş yıl önce hayal edebileceğinden çok daha yakınmış. O zamanlar, bunu gelecekte altı yüzyıl sonraya taşımıştım. Bugün tek bir yüzyıl […]
“Ben” kavramı modern bilimin alanına girmeden önce hemen her kültürde ve dinde bir bütün olarak ele alınmış normatif bir kavramdı. Antik Yunanda Sokrates’e, Çin’de Konfüçyüs’e, Hindistan’da Buda’ya, İslam’da sufi ve melâmi ekollerine, Hıristiyan mistisizmine kadar […]
Mısır yüksek komiseriyle Mekke şerifi uzatmalı ve sonuçta tatmin edici olmaktan uzak yazışmalarını sürdürdükleri sırada, Britanya ve Fransa temsilcileri de Londra’da bir odaya kapanmış, Ortadoğu’nun geleceğini görüşürler. Dışişleri Bakanlığı Sir Henry McMahon’u bu görüşmelerden haberdar […]
Siyonistler, I. Dünya Savaşı sona erdiğinde, Filistin’de bir Yahudi Devleti kuruluşunun politik, mali ve kültürel yapılarını bir ağ gibi örüyorlardı. 1. Dünya Savaşı sona erdiğinde Filistin’de kurulan İngiliz Manda yönetimi, Siyonist hareketin girişimlerini kısıtlamadı. Bu […]
Çağdaş Türk düşüncesinin hareket noktası kuşkusuz önemli ölçüde Osmanlı İmparatorluğu’nun politik çıkmazları, gerileyişi ve çözülme süreci olmuştur. 18. Yüzyılın fazlasıyla hareketli Avrupa’sının Osmanlıya karşı giderek baskın olmaya başlayan politik ve askeri üstünlüğü, Osmanlı aydınları arasında […]
Filistin’de komünist hareket, ülkenin Arap sakinlerinden tamamen yalıtılmış olarak Siyonist hareketin sınırları içinde doğdu. Kökleri, çarlık Rusya’sındaki sosyalist Siyonizm hareketinde yatıyordu. Doğu Avrupa’da Yahudilerin yaşamını, hem Marksizm hem de Rusya’nın sanayileşmesiyle oluşan ekonomik değişiklikler ve […]
Amerikan Mandası Meselesi Nasıl Çıktı? Osmanlı İmparatorluğu’nun müttefiki Bulgaristan’ın 29 Eylül 1918’de İtilaf Devletleri ile mütareke yaparak harpten çekilmesi üzerine, diğer müttefikleri olan Almanya ve Avusturya ile de bağlantısı kesilmişti. Bundan dolayı Trakya ve İstanbul […]
Müslüman Kardeşler örgütü 1928 yılında Mısır’ın İsmailiye kentinde Hasan el-Banna öncülüğünde kuruldu. Kent o dönem İngiliz-Fransız ortaklığı olan Süveyş Kanal şirketinin kontrolü altındaydı. “İslam dünyasının içinde bulunduğu acıklı durumu, yöneticilerin ihanetini, kitlelerin uyuşukluğunu, temel sorunlar […]
“Yeniden Doğuş” anlamına gelen Baas, “Arap Sosyalizminin yöntemleri ile bu “yeniden doğuş’’u gerçekleştirmeye çalışan siyasal anlayış ve partilere verilen isimdir. Arap milliyetçiliği ile sosyalizmin karışımı olan Baas’ı ilk formüle edenler, Şam Üniversitesi profesörlerinden Hıristiyan Mişel […]
“Sanat dünyasına ilişkin ne söylenirse söylensin, yozlaşmış olduğu söylenemez,” diye yazmıştı Van Gogh 1880’lerin başlarında.”Resim inanç demektir, yalnızca ellerle değil, ruhlarımızın derinliklerinde olan bir kaynak tarafından da yaratılır… sanattaki el becerisi ve teknik yetenekler bana […]
I. Koçgiri Hadisesi ve Dersim’in Tutumu Birinci Cihan Harbi ve ardından imzalanan Mütareke sonrası Batılı işgal kuvvetlerine karşı başlatılmış olan istiklâl Harbi esnasında Sivas’ın Koçgiri Bölgesinde (2)meydana gelen hâdiseler (1920-21), resmi söylem ve bazı Kürt […]
18. yüzyıldaki kamusal alan üzerine sorulması gereken son bir soru daha var. Bu alanın insanı nasıldı? Dönemin insanları bu soruya açık bir yanıt verdiler: O bir aktör, bir icracıydı. Peki kamusal aktör nedir? Mesela bir […]
@halksahnesi.org