Bu yazıda, bedevîlik-barbarlık ve uygarlığın gelişmesi konusunda İbn Haldun’un, Engels’in ve Kıvılcımlı’nın bazı ana görüşlerine kısaca değinmek istiyorum. İbn Haldun 1332 ve 1406 yılları arasında yaşadı. İspanyol istilâsı karşısında Endülüs’ten Tunus’a göçmüş köklü bir ailenin […]
SAHNE MÜZİĞİ Alman burjuvazisinin klasik oyunu seyrek kullanır müziği, imparatorluk döneminin doğalcılığında ise hemen hiç müzikten yararlanılmaz, Weimar Cumhuriyeti’nin dışavurumculuğunda ise ancak arada bir müziğe el atıldığı görülür. Sahne müziğinin dramaturjik işlevi, Egmont’ta, Orlean’ın Genç […]
FİLOZOF: Özdeşleyimin özel olanı alışılmış kılması gibi, yabancılaştırma da alışılmışı özele dönüştürür. Çok basit süreçler bile, tümüyle özel süreçler olarak gösterildiklerinde yitirirler sıkıcı bayağılıklarını. Seyirci, kendine tarihte bir sığınak aramak için güncellikten kaçmayı bırakır: tarih […]
Bu yazımda, yabancılaştırma efektinin eski Çin tiyatrosundaki uygulanışına kısaca değineceğim. Y-efekti, en son, bir epik tiyatronun kurulması için Almanya’da sürdürülen denemelerde Aristoteles’çi olmayan, yani özdeşleşme temeline dayanmayan sahne yapıtlarına uygulanmış bulunuyor. Söz konusu denemelerin amacı, […]
‘Rus Tiyatrosu’nda Mystery Oyunu’ – Benois ‘Sanat Üzerine Mektuplar’ından birine bu başlığı koymuş, Benois’nın Alexei Remizov’un oyunlarından birinin Ortaçağ gösterisi geleneğine dayanan bir yorumu hakkında birşeyler yazdığı zannedilebilir; ya da Scriabin düşlerinden birini gerçekleştirmiştir ve […]
“Ülkemizde sanatsal yaşamın bugünkü gelişmesi içinde yeni bir olguyla karşılaşıyoruz: ‘Kastelli Kültür ve Sanat Vakfı’nın kurulmasıyla birlikte artık bankerliğin de sanatsal yaşam içinde yerini alması.’ ” Nitekim, kısa bir süre içinde, “Kastelli Kültür ve Sanat […]
GENÇ RESSAMLARA ÇAĞRI * Birkaç sergiyi dolaşırken sefil durumunuza katlanabilmek için çabaladım durdum, şunlar geçti aklımdan: buradakilerin tümü yok olup gitse kimsenin kılı kıpırdamaz, üstelik herkes dönüp bir de tekme atar onlara. Ama birden bu […]
Bent Hagested’in Eugenio Barba’yla yaptığı bir röportaj. HAGESTED: Bize kısaca yaşamınızdan söz eder misiniz? BARBA: Onyedi yaşında İtalya’da olgunluk sınavını verdikten sonra İskandinavya’ya gittim. Norveç’te bir konserve fabrikasında iş buldum ve orada bir yıl kaldım. […]
Bilindiği gibi Einstein “Tanrı zar atmaz” diyordu. Evet sevgili Hasan, tanrı zar atar mı? Şu anki teoriye göre, tanrı zar atıyor. Gerçekte ‘Tanrı zar atmaz’ sözü bir totoloji. Yani, tanrıysa tabii ki zar atmaz. Şu […]
“İnsan dört ayağı üzerinde sürünmekten kurtulduğu zaman, doğa, ona baston olsun diye ideali armağan etmiştir!”(1), der Gorki bir yazısında. Gerçekten de hayvanların idealleri yoktur, olamaz da. Biyolojik gereksinimlerinden doğan içgüdüler, tüm yaşamsal etkinlikleri bakımından hayvanlar […]
İmgenin ideolojik, estetik ve bilgisel kapsamı, kendisinde dile getirilen yaşam hakikatinin gücüne ve düzeyine bağlıdır. Bilindiği gibi sanat yapıtlarında bu hakikat, somut olguların ve olayların gerçeğe-benzerliğinden (vraisemblance) kaynaklanmaz. Sanat apayrı bir yasayla yönetilir. Bakarsınız sanatçı, […]
1. Üslup ve doğa Üslup ve doğayı birbirine mutlak karşıtlıklar gibi ele almak, saçmalıktan başka bir şey değildir kuşkusuz. Doğa, kendisiyle ilgili kopyalarda hep stilize biçimde kendini açığa vurur. Yapaylık, sanat için elbet doğal bir […]
İnsanların dünyayla olan estetik ilintisi, ta başından, bağımsız bir zihinsel etkinlik biçimi değildir. Bu ilinti, toplumsal praksis’in ve toplumsal bilincin, uzun yıllar gelişmesi ve yetkinleşmesi süreci içinde oluşmuştur. Bu ilinti, kökeni bakımından, tam anlamıyla, insanın […]
İlk önce, estetik-olanın özünün bir çözümlemesiyle işe başlayacağız ve burada, güzel-olan ile çirkin-olanın, yüce-olan ile bayağı-olanın trajik-olan ile komik-olanın birliğini göstermek için çeşitli yollara, örneklere başvuracağız Daha sonra, kendi genel özüne has bir yansıma olarak […]
YABANCILAŞTIRMANIN POLİTİK KURAMI 1. Politik Tiyatro Günümüzde politik bir karakter kazandığını gördüğümüz tiyatro, eskiden de politik nitelikten yoksun değildi. Egemen sınıfların işine geldiği gibi dünyaya bakmasını seyircilere öğreten kurumlardı bunlar. Egemen sınıflar kendi aralarında uzlaşamadığından, […]
@halksahnesi.org